Làm Thế Nào Để Người Làm Kế Toán Quản Trị Bảo Vệ Doanh Nghiệp Trong Và Sau COVID-19

Người làm kế toán quản trị sẽ đối mặt với những quyết định và tình huống khó khăn bởi tình trạng suy thoái kinh tế do COVID-19 gây ra. Vậy Kế toán quản trị bảo vệ doanh nghiệp như thế nào trong bối cảnh này?

Chưa từng có một sự kiện nào tác động đến nền kinh tế toàn cầu như đại dịch COVID-19, gây ra sự gián đoạn ở mọi khu vực trên thế giới. Đông Nam Á là một ngoại lệ, nhìn chung khu vực này đã ứng phó tốt hơn trong đại dịch so với các khu vực khác, tuy nhiên vẫn sẽ bị tác động bởi tình trạng suy thoái kinh tế do COVID-19 gây ra; người làm kế toán quản trị cũng sẽ đối mặt với những quyết định và tình huống khó khăn mà đồng nghiệp của họ đang gặp phải tại những nơi chịu tác động nhiều hơn trên thế giới.

Thế nhưng người làm kế toán quản trị cũng có thể đóng vai trò là một lực lượng quan trọng trong việc giữ an toàn và củng cố tài chính vào những thời điểm khó khăn, củng cố tài chính của tổ chức và giảm thiểu rủi ro, đồng thời đóng vai trò là người giao tiếp hiệu quả với các bên liên quan chính. Khi Đông Nam Á và phần còn lại của thế giới bắt đầu khôi phục trở lại từ COVID-19 (với khả năng hồi sinh cao), có ba cách chính mà kế toán quản trị sẽ chứng minh giá trị cho tổ chức của họ.

Kế toán quản trị bảo vệ doanh nghiệp – Bảo việc chuỗi cung ứng

Trong vài thập kỷ qua, nền kinh tế toàn cầu ngày càng mang tính kết nối, với hình thức là các chuỗi cung ứng trải dài khắp thế giới. Giờ đây, COVID-19 và sự vội vàng tái thiết lập các ngành công nghiệp chủ chốt đã thúc đẩy quá trình đó. Các Giám đốc Tài chính và các chuyên gia tài chính khác, những người đã và đang đóng vai trò lớn hơn trong quản lý chuỗi cung ứng, sẽ cần phải tích cực hơn trong việc hiểu mọi liên kết trong kinh doanh toàn cầu.

Nguyên tắc đầu tiên mà kế toán quản trị sẽ cần tuân theo là tránh phụ thuộc quá mức vào một quốc gia hoặc khu vực trong chuỗi cung ứng. Sự bùng phát COVID có phạm vi toàn cầu nhưng ảnh hưởng đến các quốc gia và khu vực khác nhau ở các mức độ khác nhau, cho thấy mối nguy hiểm của sự phụ thuộc quá mức và mặt trái của tính kết nối toàn cầu.

Ngay cả công ty ở một quốc gia có các trường hợp tối thiểu hoặc các chính sách ngăn chặn thành công cũng có thể thấy hoạt động kinh doanh của mình bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì tình trạng hỗn loạn tại địa điểm cung cấp chính của nó. Bộ phận tài chính sẽ phải suy nghĩ hơn việc tiết kiệm tiền đơn thuần và theo đuổi đa dạng hóa chuỗi cung ứng để đảm bảo rằng các sự kiện – cho dù là đại dịch, thiên tai hay bất ổn chính trị – không đột nhiên khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng hỗn loạn.

Ngoài sự phụ thuộc quá mức, các bộ phận tài chính cần hiểu chuỗi cung ứng chi tiết hơn. Ví dụ: một nhà sản xuất ô tô có thể cung cấp các bộ phận cho động cơ của mình từ một quốc gia không bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi COVID-19, nhưng một đợt bùng phát riêng lẻ ở một địa điểm có thể đóng cửa nhà máy mà họ phụ thuộc. Mặc dù chỉ một mắt xích bị hỏng, việc thiếu các bộ phận động cơ có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng đầy đủ. Có cái nhìn sâu sắc về những gì đang diễn ra trong chuỗi cung ứng sẽ trở nên quan trọng hơn để giảm thiểu những rủi ro này.

Kế toán quản trị bảo vệ doanh nghiệp – Triển khai khung quản lý rủi ro tích hợp

Đây là thời điểm bộ phận tài chính cần đi đầu trong việc triển khai hệ thống Quản lý Rủi ro Doanh nghiệp (ERM) trong trường hợp khủng hoảng có khả năng làm gián đoạn quy trình kinh doanh và gây nguy hiểm cho nhân viên, để giảm thiểu nguy cơ xảy ra các sự kiện không lường trước được trong tương lai. May mắn thay, các chuyên gia tài chính trên khắp thế giới đã hướng dẫn tại đây. Việc áp dụng Khung tích hợp trong Khung quản trị rủi ro doanh nghiệp COSO có thể cung cấp cho các bộ phận tài chính, cũng như các bộ phận khác, một lộ trình toàn diện để phát triển hệ thống ERM thành công.

Việc triển khai hệ thống ERM thành công vượt ra ngoài chức năng tài chính, đòi hỏi mức độ cao hơn của chức năng chéo trong toàn bộ tổ chức. Bộ phận tài chính của một tổ chức gắn bó chặt chẽ với các hoạt động, nguồn nhân lực và chức năng CNTT của tổ chức đó cùng với những bộ phận khác. COVID-19 đã chứng minh điều này; một trong những rủi ro tài chính lớn nhất đối với các tổ chức là liên quan đến sức khỏe của lực lượng lao động, vì lực lượng lao động bị nhiễm virus không thể làm việc được nữa.

Do đó, điều cần thiết là các nhà lãnh đạo tài chính phải hiểu đầy đủ về cách HR đã giúp nhân viên khỏe mạnh và an toàn, đồng thời truy cập vào dữ liệu nhân viên quan trọng của HR. Tương tự, sự gia tăng của tội phạm mạng trong những năm gần đây đã làm tăng rủi ro tài chính từ việc bị xâm nhập và từ các hình thức tấn công mạng khác. Điều này có nghĩa là tài chính có mối quan tâm đặc biệt đến hoạt động của bộ phận CNTT và nên thường xuyên làm việc với các nhóm CNTT để đánh giá các loại rủi ro đó.

Kế toán quản trị không chỉ phải nhận thức được rủi ro và sự cần thiết của việc triển khai các hệ thống ERM mà còn phải từ bỏ suy nghĩ rằng đó là một chức năng “ngoài rìa” của doanh nghiệp, chỉ giới hạn trong phân tích, báo cáo và quản lý tài chính. Chức năng tài chính phải là trung tâm, không phải ngoại vi, của bất kỳ tổ chức nào và phải có các hệ thống đảm bảo đối thoại liên tục với các lĩnh vực khác của doanh nghiệp.

Kế toán quản trị bảo vệ doanh nghiệp – Trao đổi với các bên liên quan

Sự biến động của nền kinh tế toàn cầu trong năm nay – kết hợp khả năng phục hồi chậm và tăng trưởng không quá nổi bật trong năm tới – nghĩa là các cổ đông có thể sẽ xem xét kỹ lưỡng các báo cáo thu nhập ở mức độ lớn hơn bình thường. Tất nhiên, bộ phận tài chính luôn đi đầu trong quá trình lập báo cáo tài chính, thu thập dữ liệu từ các chức năng khác nhau trong một tổ chức và xác định điều gì là quan trọng hoặc hữu ích cho các cổ đông. Thế nhưng, những bất ổn của thời đại hiện nay đồng nghĩa với việc các chuyên gia tài chính sẽ phải suy nghĩ về chiến lược và nhìn nhận dài hạn hơn để trình bày thông tin – chẳng hạn như về tính bền vững của doanh nghiệp và các vấn đề về vốn con người – vượt ra ngoài lãi và lỗ ngắn hạn và trấn an các nhà đầu tư về việc tổ chức có vị trí tốt để phục hồi và phát triển trong tương lai.

Một lần nữa, kế toán quản trị phải phát huy tốt hơn vai trò cơ bản của mình là người ghi chép sổ sách và thể hiện khả năng không chỉ suy nghĩ và hành động chiến lược mà còn truyền đạt thông tin và kế hoạch một cách thuyết phục. Các nhà đầu tư không chỉ tìm kiếm thông tin; họ đang tìm kiếm cảm giác ổn định và chắc chắn về hướng đi trong tương lai của công ty trong bối cảnh có nhiều xáo trộn và thay đổi. Hợp tác chặt chẽ với bộ phận truyền thông và quan hệ nhà đầu tư là điều cần thiết để hoàn thành vai trò này với tư cách là người giao tiếp chính với các bên liên quan, không chỉ bao gồm cổ đông mà còn cả nhân viên, nhà cung cấp và khách hàng.

COVID-19 là một sự kiện có một không hai, nhưng sẽ có nhiều cuộc khủng hoảng khác mà thế giới sẽ phải đối mặt trong tương lai. Đối với kế toán quản trị, đây phải là một lời kêu gọi để nhận biết đầy đủ các rủi ro của doanh nghiệp và bắt đầu chuẩn bị cho con đường trở lại phục hồi và tăng trưởng, đồng thời sẵn sàng đối mặt với các nguy cơ khác.

Bài báo này được xuất bản lần đầu trên ấn phẩm chính thức của Liên đoàn Kế toán ASEAN (AFA), AFA Connect

TS. Josh Heniro
Giám đốc Điều hành Cấp cao khu vực Đông Nam Á & Châu Đại Dương, Hiệp Hội Kế Toán Quản Trị Hoa Kỳ IMA